Παρακολούθησα χθες το βράδυ με πολλή προσοχή την καινούργια εκπομπή της τηλεόρασης του ΣΚΑΙ για την επανάσταση του 1821. Οφείλω να ομολογήσω αρχικά ότι είναι μια αξιόλογη όσον αναφορά τις αισθητικές-τηλεοπτικές προδιαγραφές παραγωγή . Πραγματικά οι αναπαραστάσεις που συνδυάζονται με υψηλής ποιότητας αερολήψεις , υποβρύχια γυρίσματα, πολύ καλή μουσική επιμέλεια αλλά και τρισδιάστατα γραφικά, και οπτικά εφέ που ζωντανεύουν την ιστορία, κάνουν το θεατή αυτόπτη μάρτυρα της εποχής εκείνης. Άλλωστε την σκηνοθεσία υπογράφουν αρκετά αξιόλογα ονόματα του χώρου.Όσον αφορά την ιστορική επιμέλεια να πω την αλήθεια δεν με κάλυψε στον βαθμό που προσδοκούσα. Περίμενα τουλάχιστον σε αυτό το επεισόδιο που εξέταζε (έστω συνοπτικά) τα πρώτα χρόνια ζωής της Τουρκοκρατίας και τις προϋποθέσεις που οδήγησαν στην ιδέα για επανάσταση, να μιλήσει ένας Έλληνας ιστορικός που έχει ασχοληθεί (ερευνητικά) μόνο με την συγκεκριμένη περίοδο. Δεν με κάλυψαν οι τοποθετήσεις των κ. Βερέμη και Μιχαηλίδη. Αντίθετα η συμβολή του καθηγητή του πανεπιστήμιου Sabanci της Κωνσταντινούπολης Fikret Adanır στο χθεσινό επεισόδιο ήταν αν μήτι άλλο αναγκαία. Ο Fikret Adanır έχει στα ερευνητικά του ενδιαφέροντα μια σειρά από μελέτες που αφορούν την Ιστορία της Οθωμανικής αυτοκρατορίας καθώς και πιο συγκεκριμένα έχει εστιάσει στις σχέσεις μεταξύ χριστιανών και μουσουλμάνων στην αυτοκρατορία (πρόσφατη ερευνά) .Είναι αναγκαίο να ακούγεται και η άποψη των σοβαρών Τούρκων επιστημόνων για ποικίλους λόγους .Αρνητική εντύπωση μου έκανε επιπλέον η διεξαγωγή ιστορικών συμπερασμάτων από αρχαιολόγους όπως αυτές που έκανε ο John Bintliff.
Στο καθαρά ιστορικό-ιδεολογικό περιεχόμενο τώρα του πρώτου αυτού επεισοδίου έχω να κάνω κάποιες επισημάνσεις .Τα πρώτα είκοσι λεπτά ήταν αυτά που μου έκαναν ιδιαίτερη εντύπωση και είναι άξια ειδικής αναφοράς .Σε αυτά παρουσιάστηκε μια άκρως ευνοϊκή Οθωμανική αυτοκρατορία που ουσιαστικά αναζωογόνησε τις ζωές των βυζαντινών ρωμιών .Σε αυτά τα χρόνια λοιπόν μετά την άλωση παρουσιάστηκε μια άνοδος τόσο πληθυσμιακή όσο και οικονομική στα χωριά και τις πόλεις των μη μουσουλμανικών πληθυσμών .’Έπειτα με κάποιες αναφορές έκανε λόγω για αρμονική συνύπαρξη μεταξύ των χριστιανών και των μουσουλμάνων .Η αρμονική αυτή συνύπαρξη παίρνει σάρκα και οστά λόγω της θρησκευτικής ελευθερίας που είχαν παραχωρήσει οι Οθωμανοί στους υπόδουλους πληθυσμούς .Επιπλέον έγινε λόγος για τις σημαντικές Οθωμανικές επιρροές στην καθημερινή ζωή των ρωμιών πχ κατασκευή σπιτιού ,φαγητό κ αλλά.
Όλα τα παραπάνω στοιχειά ήταν πολύ έξυπνα δομημένα μαζί με πραγματικά ιστορικά γεγονότα και ουσιαστικά δημιουργούσαν στον τηλεθεατή αντιφατικές εντυπώσεις .Οι πληροφορίες που αντλούσε ο τηλεθεατής καθ όλη την διάρκεια του επεισοδίου περιείχαν φατριακούς προϊδεασμούς με αποτέλεσμα να τον συγχύζει συνεχώς ιδεολογικά. Ένα βασικό στοιχειό του χθεσινού επεισοδίου ήταν η επιλεκτική εξιστόρηση των ιστορικών γεγονότων με στόχο την ευρεία γενίκευση μεμονωμένων καταστάσεων και πρακτικών.
Ερευνώντας την Ιστορία των πρώτων αυτών αιώνων της οθωμανικής αυτοκρατορίας δεν πρέπει να παραλείψουμε βασικές έννοιες-δομές που επηρέασαν τον Ελληνισμό. Αναφορές στο (devsirme ) παιδομάζωμα απουσίαζαν εντελώς . Το παιδομάζωμα ,που θεσμοθετήθηκε από τους Οθωμανούς Σουλτάνους (αρχή επί Μυράτ α 1360 -1389) είχε ισχύ μέχρι και τον 15 αιώνα και αφορούσε αποκλειστικά και μόνο τους υπόδουλους πληθυσμούς ,είναι ένα ζήτημα που έχει κυρίαρχη θέση στην ιστοριογραφία και μελέτη της περιόδου αυτής .Επιπλέον δεν έγινε καμία αναφορά στους εξισλαμισμούς που ταλάνιζαν κατά καιρούς τους υπόδουλους πληθυσμούς .Απουσία αναγκαίας αναφοράς στο θεσμό των κοινοτήτων και στην λειτουργιά τους στο σύνολο της Οθωμανικής αυτοκρατορίας .Στην αφήγηση του επεισοδίου επιπλέον δεν αναφέρονται με επαρκή τρόπο οι υποχρεώσεις των υπόδουλων πληθυσμών πχ φορολογία (γίνετε μόνο μια μικρή νύξη χωρίς ουσιαστικές λεπτομέρειες). Μη αναφορά σε άλλες επαναστάσεις –εξεγέρσεις .Φυσικά όσο αναφορά την ευημερία του υποδούλου πληθυσμού και την θρησκευτική του ελευθερία στα πλαίσια της Οθωμανικής αυτοκρατορίες τα στοιχειά που παρατέθηκαν ήταν άκρως επιλεκτικά (όντος σε κάποιες περιοχές και για ορισμένα χρονικά διαστήματα έχουμε τέτοιες αναφορές αλλά πρέπει να γίνει ένας σαφής διαχωρισμός) και δεν ανταποκρίνονται πλήρως στην ιστορική πραγματικότητα .Επιπλέον έγινε μια ασαφής αναφορά στον θεσμό των κλεφταρματολών και της ιδεολογικής τους υπόστασης καθώς και απουσία αναφοράς στους Βενετουρκικούς πολέμους . Το υπόλοιπο μέρος του επεισοδίου που ασχολήθηκε κυρίως με τα Ορλωφικά, με άφησε ικανοποιημένο θα έλεγα . Επιλογικά και σε σχέση με την αναφορά για την γέννηση του ελληνικού έθνους μετά το 1800 του κ Βερέμη, πρέπει να πούμε ότι θέλει να δηλωθεί εδώ το έθνος με την έννοια της συνειδητοποιημένης και μαχητικής κοινότητας που παλεύει για την εθνική και πολιτική της αυτοδιάθεση- ανεξαρτησία και όχι το έθνος- γένος αφού θεωρεί δεδομένη την προΰπαρξη του. Δηλαδή ο κ Βερέμης διαχωρίζει της έννοιες εθνότητα ,έθνος , γένος .Το έχει γράψει άλλωστε και σε παλιές του αναφορές .Το θέμα αυτό είναι μεγάλο και χρήζει ξεχωριστής αναφοράς.
Από το βιβλίο «Εθνική Ταυτότητα και Εθνικισμός στη Νεότερη Ελλάδα, γ’ έκδ. 2003, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης» του Θάνου Βερέμη
Στο σημείο αυτό θα έπρεπε να ξεκαθαρίσουμε την έννοια του έθνους από εκείνη της εθνότητας. Το έθνος γεννιέται όταν καθίσταται νομιμοποιητικός παράγων του κοσμικού κράτους, και το περιεχόμενό του είναι κυρίως πολιτικό. Η εθνότητα έχει πολιτισμικό χαρακτήρα, αλλά είναι δυνατόν να αναβαθμιστεί πολιτικά σε έθνος αν το κράτος την προάγει σε σύμβολο της νομιμότητάς του.
Πάντως έχω την άποψη ότι παρά τους παραπάνω προβληματισμούς και αντιρρήσεις που διατυπώνω, είναι ευχάριστο να βλέπεις στην Ελληνική τηλεόραση τέτοιες παράγωγες που τοποθετούν στην επικαιρότητα ιστορικά γεγονότα που σημάδεψαν τον ελληνισμό ,όπως αυτό της επαναστάσεως του 1821.Ειναι ευχής έργον να αναδύονται τέτοια θέματα για να προβληματιζόμαστε και να παίρνουμε διδάγματα από το παρελθόν .Αυτές οι παραγωγές όμως οφείλουν να βασίζονται στην ιστοριογραφική μελέτη και ερευνά και όχι σε επιμέρους σκοπιμότητες και λογικές .Φυσικά ήταν το πρώτο επεισόδιο της σειράς και δεν έχουμε πλήρη εικόνα της εργασίας , θα αναμένουμε . Ας έχουμε όμως όλοι στο νου μας αυτό που λέει ο Αμερικανός ιστορικός κλασσικός μελετητής Moses I. Finley «τον κόσμο πρέπει να αλλάξουμε όχι το παρελθόν».
Από τον Τρελοϊστορικό…
Αντι-ρήσεις 
Τρελοιστορικέ, είσαι όντως τρελοϊστορικός!
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
τρελανέ μας ιστορικέ! η τρέλα σου δλδ αποτελεί εφαλτήριο να μελετήσουμε πιο σοβαρά πτυχές και φάσεις της νεότερης ιστορίας. για σχολιασμό πρέπει πρώτα να δω για να συμπεράνω. τα ξαναλέμε!
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
ευχαριστουμε
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
http://tro-ma-ktiko.blogspot.com/2011/01/1821_8831.html#more
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Άντε να γελάσουμε και λίγο! http://www.youtube.com/watch?v=LSCQ3LufATw
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Χολέβας Κωνσταντίνος: Η ανιστόρητη ιστορία του 1821
Ἐν ἀρχῇ ἦν ἡ κ. Ρεπούση ποὺ προσπαθοῦσε νὰ πείσει τὰ ἑλληνόπουλα ὅτι ἡ Τουρκοκρατία ἦταν μία ἰδανικὴ περίοδος γιὰ τοὺς προγόνους μας. Στὴ συνέχεια ἦλθε ἡ τετράτομη ἱστορία τῶν Βαλκανίων ποὺ χρηματοδοτήθηκε ἀπὸ τὸν γνωστὸ χρηματιστὴ Τζὸρτζ Σόρος καὶ κινεῖται στὴν ἴδια γραμμὴ ὑπὲρ τῶν Ὀθωμανῶν. Μετὰ ἦλθε στὴν ἐπικαιρότητα ἡ ἄποψη ὅτι πρὶν ἀπὸ τὸ 1821 δὲν ὑπῆρχε συγκροτημένη ἑλληνικὴ ἐθνικὴ συνείδηση, ἀλλὰ οἱ Εὐρωπαῖοι Διαφωτιστὲς μᾶς ἔμαθαν νὰ λέμε ὅτι εἴμαστε Ἕλληνες. Ὅλα αὐτὰ τὰ ἰδεολογήματα συγκεντρώνονται σήμερα στὴ νέα τηλεοπτικὴ σειρὰ τοῦ ΣΚΑΪ γιὰ τὸ 1821.
Δὲν προσχωρῶ σὲ συνωμοσιολογίες, ἀλλὰ πολλοὶ συμπατριῶτες μας εὐλόγως διερωτῶνται ἂν ὑπάρχει πολιτικὴ σκοπιμότητα πίσω ἀπὸ τὴν ἐργώδη αὐτὴ προσπάθεια νὰ ξαναγραφεῖ ἢ μᾶλλον νὰ σβηστεῖ ὁριστικὰ ἡ Ἑλληνικὴ Ἱστορία. Ἀφήνω τὴν ἀπάντηση στὸν κάθε νουνεχῆ ἀναγνώστη καὶ θὰ ἀσχοληθῶ μὲ τὴν ἀμιγῶς ἱστορικὴ πλευρὰ τῆς ὑποθέσεως.
Ἐρώτημα πρῶτον. Ἔχει δίκιο ἡ ἄποψη ποὺ προβάλλεται στὴ σειρὰ τοῦ ΣΚΑΪ ὅτι ἡ ἐθνικὴ συνείδηση τῶν Νεοελλήνων διαμορφώθηκε μόλις λίγα χρόνια πρὶν ἀπὸ τὸ 1821;
Φυσικὰ ὄχι. Ἑκατοντάδες μαρτυρίες Ἑλλήνων καὶ ξένων, κληρικῶν καὶ λαϊκῶν, περισσότερο ἢ λιγότερο μορφωμένων διαψεύδουν τοὺς συντελεστὲς τῆς σειρᾶς.
Ἑλληνικὸ ἔθνος μὲ συνείδηση ἑνότητος ὑπάρχει ἀπὸ τὴν Ἀρχαιότητα. Ἤδη τὸν 5ο αἰώνα π.Χ. ὁ Ἡρόδοτος καταγράφει τὰ συνδετικὰ στοιχεῖα ποὺ ἕνωναν τὶς ἑλληνικὲς πόλεις κράτη: Ἡ κοινὴ καταγωγή, ἡ γλώσσα, ἡ θρησκεία, τὰ ὁμότροπα ἤθη. Συνεχίζεται αὐτὴ ἡ συνείδηση στὴν ἑλληνιστικὴ καὶ βυζαντινὴ περίοδο, μὲ ἀποκορύφωμα τὴν ἀπάντηση τοῦ Αὐτοκράτορα τῆς Νικαίας Ἰωάννη Βατάτζη πρὸς τὸν Πάπα Νικόλαο Θ΄ τὸ 1250: Εἴμαστε τὸ ἀρχαῖο γένος τῶν Ἑλλήνων, ἀπὸ τὸ ὁποῖο ἄνθισε ἡ σοφία γιὰ ὅλον τὸν κόσμο. Συνεχίζεται μὲ τὴν τελευταία ὁμιλία τοῦ Κωνσταντίνου Παλαιολόγου ὅταν ὀνομάζει τὴν Κωνσταντινούπολη «ἐλπίδα καὶ χαρὰ πάντων τῶν Ἑλλήνων».
Γύρω στὸ 1700 ὁ φλογερὸς ἱεροκήρυκας Ἠλίας Μηνιάτης παρακαλεῖ τὴν Παναγία ὡς ἑξῆς: «Ἕως πότε τὸ τρισάθλιον γένος τῶν Ἑλλήνων ἔχει νὰ εὑρίσκεται εἰς τὰ δεσμὰ μίας ἀνυποφέρτου δουλείας;». Οἱ ὅροι Ρωμηός, Γραικὸς καὶ Ἕλλην χρησιμοποιοῦνται ταυτόχρονα καὶ μὲ παρεμφερῆ σημασία. Χαρακτηριστικὸ εἶναι τὸ ποίημα τοῦ Ματθαίου Ἐπισκόπου Μυρέων, ὁ ὁποῖος τὸ 1619 θρηνεῖ γιὰ τὴν Ἅλωση χρησιμοποιώντας γιὰ τὸ ἔθνος μας καὶ τὰ τρία αὐτὰ ὀνόματα.
Ἀπὸ τὸ 1529 ἕως τὸ 1821 τὸ δημοφιλέστερο ἀνάγνωσμα τοῦ λαοῦ μας ἦταν ἡ «Φυλλάδα τοῦ Μεγαλέξανδρου» ποὺ θύμιζε τὴν δόξα τῶν ἀρχαίων προγόνων. Τὸ 1708 ὁ Νικόλαος Μαυροκορδάτος στὸ ἔργο του «Φιλοθέου Πάρεργα» γράφει ὅτι εἴμαστε τὸ γένος τῶν «ἄγαν Ἑλλήνων», δηλαδὴ καθαρόαιμοι Ἕλληνες. Καὶ οἱ καραβοκύρηδες ἐπὶ Τουρκοκρατίας τοποθετοῦσαν στὰ πλοῖα τους ὡς ἀκρόπρωρα τὶς μορφὲς τῶν Ἀρχαίων Ἑλλήνων. Λαός, λοιπόν, καὶ διανοούμενοι γνωρίζουν πολὺ καλὰ ὅτι ὑπάρχει συνέχεια τοῦ Ἑλληνισμοῦ. Ἐρώτημα δεύτερο: Περνοῦσαν καλὰ οἱ Ἕλληνες ἐπὶ Τουρκοκρατίας, μὲ δικαιώματα καὶ ἐλευθερίες, ὅπως ἀκούσαμε ἀπὸ τὸν ΣΚΑΪ στὶς 25.1.2011;
Ἂς ἀφήσουμε τὶς μαρτυρίες τῆς ἐποχῆς ἐκείνης νὰ ἀπαντήσουν: Στὰ μέσα τοῦ 17ου αἰῶνος ὁ Γάλλος Ἰησουίτης Ρισὰρ καταγράφει τὶς ἐντυπώσεις του ἀπὸ τὴν ὑπόδουλη Ἑλλάδα: «Νὰ σκεφθεῖ κανεὶς ὅτι οὐδέποτε ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τοῦ Νέρωνος, τοῦ Δομητιανοῦ καὶ τοῦ Διοκλητιανοῦ ἔχει ὑποστεῖ ὁ Χριστιανισμὸς διωγμοὺς σκληρότερους ἀπὸ αὐτοὺς ποὺ ἀντιμετωπίζει σήμερα ἡ ἀνατολικὴ Ἐκκλησία…».
Τὸν 17ο αἰώνα ὁ Μουσουλμάνος περιηγητὴς Ἐβλιγιὰ Τσελεμπὴ περιγράφει βιαίους ἐξισλαμισμοὺς καὶ παιδομάζωμα στὴ Βέροια, στὴν Ἔδεσσα καὶ σὲ ἄλλες πόλεις. Τὸ δημοτικό μας τραγούδι ἔχει καταγράψει τὸν θρῆνο τῶν μανάδων γιὰ τὰ παιδιά τους ὡς ἑξῆς: «Ἀνάθεμα σὲ Βασιλιὰ (σ.σ. Σουλτάνε) καὶ τρισανάθεμά σε…. νὰ μάσεις παιδομάζωμα, νὰ κάνεις Γενιτσάρους… πέρσυ πῆραν τὸν γιόκα μου φέτος τὸν ἀδελφό μου»!
Περὶ τὸ 1760 ὁ Ἰωάννης Πρίγκος ἀπὸ τὸ Πήλιο γράφει: «Τέτοιος βάρβαρος ἄδικος εἶναι ὁ Τοῦρκος».
Στὰ τέλη τοῦ 18ου αἰῶνος ὁ Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης καταγράφει 87 ἀπὸ τὰ ἀναρίθμητα μαρτύρια Νεομαρτύρων, δηλαδὴ Χριστιανῶν ποὺ βασανίσθηκαν καὶ θανατώθηκαν λόγῳ τῆς Χριστιανικῆς τους πίστης.
Ὁ Φωτάκος Χρυσανθόπουλος, ὑπασπιστὴς τοῦ Θ. Κολοκοτρώνη, στὰ Ἀπομνημονεύματά του μᾶς δίνει μαρτυρία κρυφοῦ σχολειοῦ ποὺ ὀργάνωναν οἱ ἱερεῖς φοβούμενοι τοὺς Τούρκους.
Ἐρώτημα τρίτο: Οἱ κλέφτες ἦσαν ἐθνικοὶ ἀγωνιστὲς ἢ φυγόδικοι ἐγκληματίες, ὅπως ἀκούσαμε ἀπὸ τὸν ΣΚΑΪ;
Ἂν κάποιος Ἕλληνας ἔβλεπε τὸν Τοῦρκο νὰ βιάζει τὴν ἀδελφή του καὶ ἐπετέθη στὸν βιαστή, τότε ναί, ἴσως κάποιοι ἀπὸ τοὺς κλέφτες τῶν βουνῶν νὰ ἦσαν φυγόδικοι. Ἀλλὰ ἀπὸ τὸ ἄδικο δικαστήριο τοῦ κατακτητῆ. Σημαντικὴ λεπτομέρεια, ἡ ὁποία ἀποσιωπήθηκε. Ὅσο δὲ γιὰ τὴν συνείδηση τῶν ἴδιων τῶν κλεφτῶν, τὴν ἐξηγεῖ ὁ Θ. Κολοκοτρώνης, ὁ ὁποῖος ἀνδρώθηκε μέσα στὴν κλεφτουριά. Λέγει, λοιπόν, στὸν Ἄγγλο Ναύαρχο Χάμιλτον ὅτι οἱ κλέφτες καὶ οἱ ἁρματολοὶ στὰ βουνὰ εἶναι ἡ φρουρὰ τοῦ Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, ἡ ὁποία συνεχίζει ἀκόμη νὰ πολεμᾶ.
Ἐρώτημα τέταρτο: Ἦσαν μόνο οἰκονομικὰ τὰ αἴτια τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπαναστάσεως;
Αὐτὴ τὴ μονομερῆ ἑρμηνεία τὴν καθιέρωσαν κάποτε οἱ Ἕλληνες μαρξιστές, ἀλλὰ οἱ ἴδιοι τὴν ἀπέσυραν στὸ συνέδριο τοῦ Κέντρου Μαρξιστικῶν Ἐρευνῶν τὸ 1981. Ὅμως ἀξία ἔχει ἡ ἄποψη τῶν ἴδιων τῶν ἀγωνιστῶν: Μάχου ὑπὲρ Πίστεως καὶ Πατρίδος, διεκήρυξε ὁ Ἀλ. Ὑψηλάντης τὸν Φεβρουάριο τοῦ 1821. Ἀγωνιζόμαστε γιὰ τὸν Χριστὸ καὶ τὸν Λεωνίδα, ἔγραφε ἡ προκήρυξη τοῦ Ἀθανασίου Διάκου ποὺ δημοσιεύθηκε σὲ ἰταλικὴ ἐφημερίδα τῆς Τεργέστης. Αὐτὰ πρὸς τὸ παρόν.
Κωνσταντῖνος Χολέβας-Πολιτικὸς Ἐπιστήμων
1.2.2011
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Προσπαθούσα να βάλω στο μυαλό μου τί εμπνευσμένο σενάριο ιστορικής επιστημονικής φαντασίας θα παρουσιάσουν σήμερα στο ΣΚΑΪ. Και κοιτάζοντας τα mail μου, είδα ένα άρθρο του κ.Κώστα Ροδινού σχετικό με το «μύθο» του κρυφού σχολειού.
Διαβάζουμε παρακάτω το άρθρο του κ. Κώστα Ροδινού
Παρακολούθησα τη σειρά του ΣΚΑΙ για το 1821. Και εξοργίστηκα με την χοντροκομμένη προσπάθεια των συντελεστών της να μας πείσουν ό,τι τάχα μου βλέπουν την ιστορία αντικειμενικά, ενώ την παραμορφώνουν.
Θα μείνω μόνο στην αγωνιώδη προσπάθειά του κ. Τατσόπουλου να καταρρίψει τους «εθνικούς μύθους» με τους οποίους μεγαλώσαμε. Ενας τέτοιος μύθος είναι το «κρυφό σχολειό».
«Δεν υπήρχε κρυφό σχολειό», απεφάνθη ο ….ειδικός! Η Οθωμανική Αυτοκρατορία ήταν ανεκτική.
Θα μου επιτρέψει μια μικρή ιστορία. Φοιτητής, πήγα με κάτι φίλους στο Nashville του Τennessee, για να δούμε το «Παρθενώνα», που κοσμεί την «Αθήνα του Νότου» και κτίστηκε το 1897 για να τιμηθεί η εκατοστή επέτειος από την ίδρυση της πόλης.
Μετά την περιήγηση, καθίσαμε για φαγητό σε μια Dinner. Παραγγείλαμε κάτι triple-deck cheeseburger και χαζολογούσαμε στα ελληνικά, όταν η …Μενεγάκη που μας σερβίρισε έκανε τη διαπίστωση. «You are not speaking English! And what language is this?” ρώτησε όλο νάζι.
«Greek», βιαστήκαμε να απαντήσουμε όλοι μαζί.
«Oh really! Our chef is from …Greek!”
Σε λίγο εμφανίστηκε ένας θεόρατος τύπος με κάτασπρα μαλλιά μέχρι τους ώμους και ένα τεράστιο μουστάκι.
«Εσείς μωρέ κοπέλια είστε από την πατρίδα, μου λέει η κουζουλή;»
Μείναμε με τα burger στα χέρια.
“Take the μ@!@#ίες, μωρή. They πατρίδα. I cook real food!»
Εσπρωξε τα πιάτα από το τραπέζι και η σερβιτόρα τα μάζεψε αγχωμένη. Μας οδήγησε σε μια άκρη του εστιατορίου, σ’ έναν κλειστό χώρο. Τέσσερα άτομα καθίσαμε σε μια τεράστια ροτόντα που χωρούσε 15! Δυο ζευγάρια από τα διπλανά τραπέζια τα έβγαλε έξω, σχεδόν με το ζόρι, και τη δικαιολογία ότι είχε «VIP guests». Μας έριξαν μια ματιά όλο φθόνο. Μόνο για VIP δεν μοιάζαμε!
«Για μπακούρια σας κόβω; Φοιτητές; Θα έχετε καιρό να φάτε πράμα. Τι τραβάει η ψυχή σας;» Αλληλοκοιταχθήκαμε, χωρίς να μιλήσει κανένας.
«Κρίνετε μωρέ, τι θέλετε; Εγώ κάνω κουμάντο εδώ και δε βλέπω πατριώτες κάθε μέρα!»
«Γιουβαρλάκια», είπα εγώ, «παστίτσιο», ένας άλλος, «στιφάδο», μουρμούρισε ο τρίτος.
«Ο.Κ. Θα σας στείλω κάτι μεζέδες για αρχή και θα δώ τι μπορώ να κάνω, που κοντεύετε ναρέψετε από την πείνα!». Χάθηκε στη κουζίνα.
Σε λίγο ήρθε η ξανθιά σερβιτόρα μαζί με τρείς βοηθούς και γέμισαν το τραπέζι με πιατάκια, πιάτα και πιατέλες! Εφταναν για ένα …λόχο!
Μετά από μισή ώρα περίπου, εμφανίστηκε ο Σήφης με μια τεράστια μπουκάλα ρακί στο ένα χέρι και μια κρητική λύρα στο άλλο.
Αρχίσαμε τις ρακές και τα ριζίτικα! Όταν ήρθε στο κέφι αυτοσχεδίαζε και ματινάδες! Γράφεις βιβλίο ολόκληρο με την ιστορία του! Και ήξερε τον «Ερωτόκριτο» απ’ έξω!
Κατά τις πέντε το απόγευμα, λες και τον κτύπησε κεραυνός, αφήνει τη λύρα, σηκώνεται, σουλουπώνεται. «Θα λείψω για καμιά ώρα. Μη το κουνήστε ρούπι. Θα γυρίσω» Και εξαφανίστηκε.
Ρώτησα τη σερβιτόρα. Ηταν διστακτική, αλλά με τα πολλά την έπεισα.
Με οδήγησε, αθόρυβα, στο υπόγειο. Εμεινα άφωνος. Σε ένα μικρό χώρο είχε τέσσερα θρανία. Στον ένα τοίχο κρεμόταν ένας μαυροπίνακα, όπου ήταν γραμμένες με λευκή κιμωλία μερικές ελληνικές λέξεις και κάποιες σύντομες προτάσεις. Το τμήμα αποτελούσαν 5 μαθητές, όλοι μαύροι.
Τους μάθαινε ελληνικά!
Δεν ήθελα να διακόψουμε τέτοια ιερή στιγμή και απομακρυνθήκαμε προσεκτικά, για να μη μας πάρει είδηση. Μια ηλικιωμένη σερβιτόρα μου αποκάλυψε ότι κάνει αυτή τη δουλειά πέντε-έξη χρόνια τώρα.
«Και πώς έπεισε τα παιδιά να μάθουν ελληνικά;»
Γέλασε. «Είναι πολύ απλό. Τους αφήνει να φάνε ότι θέλουν και τους δίνει και από μια μερίδα για το σπίτι! For a poor family that some kind of a deal!”
Όταν τελείωσε το μάθημα, ήρθε με τις παραγγελίες, αλλά στο μεταξύ είχαμε φάει του σκασμού και έτσι τις συσκεύασε για το ταξίδι της επιστροφής στη Νέα Υόρκη. Καθώς τον αποχαιρετούσαμε, με κράτησε παράμερα. «Σας πήρα με το μάτι μου που κατεβήκατε. Ντράπηκανα σας το πώ καθότι εσείς είστε γραμματιζούμενοι, ενώ εγώ μόλις και με το ζόρι έμαθα κάτικολλυβογράμματα σ’ ένα νυχτερινό….»
«Και τι μαθαίνετε στα παιδάκια;»
«Δεν υπάρχει άνθρωπος να μιλήσω ελληνικά! Φοβήθηκα ότι θα τα ξεχάσω! Ετσι μάζεψα τα παιδάκια, μου έστειλαν από την πατρίδα κάτι παλιά αναγνωστικά και ένα βιβλίο ιστορίας. Και μαθαίνουμε μαζι! Εδώ έχουν τον Παρθενώνα και ξέρουν για την Ελλάδα! Προσπαθώ να τουςμάθω και πεντοζάλη, αλλά δεν τόχω ακόμα! Αλλά που θα πάει!»
Ο Σήφης, ούτε πτυχία απένειμε, ούτε βαθμούς έδινε, ούτε τάξεις είχε, ούτε πρόγραμμα! Εφτιαξε ένα «κρυφό σχολειό», στο υπόγειο του εστιατορίου που δούλευε ως σέφ!
Δεν ήθελε να ξεχάσει την προγονική του γλώσσα. Το θεωρούσε υποχρέωση «να μη χαθεί ηλαλιά μας» για αυτό και τη μάθαινε στα παιδάκια.
Α, και η Αμερική είναι απολύτως ανεκτή στην εκπαίδευση! Ο καθένας, μπορεί να διδάξει ότι θέλει!
Μου αρέσει!Μου αρέσει!